سردخانه صنعتی و شرایط نگهداری از آن
سردخانه صنعتی
سردخانه های صنعتی یخچال های بزرگی هستند که در آن مواد غذایی همانند ماهی، گوشت یا سبزیجات در آن ها نگهداری می شود. سردخانه های صنعتی به حفظ خواص غذا همانند طعم، بو، بافت، رنگ و دما کمک می کنند. علاوه بر این، این دسته از سیستم های تبرید در زمینه های دیگر همانند آزمایشگاه های تحقیقات علمی، حفاظت از گل و گیاه و یا در صنعت داروسازی نیز استفاده می شود.
بررسی تاریخچه سردخانه های صنعتی
از گذشته های خیلی دور انسان ها برای نگهداری از مواد غذایی به سراغ استفاده از سر ما می رفتند. دفن کردن برخی از محصولات غذایی در دل خاک و یا انبار کردن این محصولات در سردابه ها و استفاده از برف و قالب های یخ طبیعی از جمله مثال هایی هستند که در این رابطه می توان طرح کرد. اما با پیشرفت تکنولوژی پای صنعت به ساخت دستگاه های سرمایشی نیز کشیده شد. در اواخر قرن نوزدهم میلادی نخستین دستگاه های تبریدی ساخته شدند. در این سیستم های تبریدی از گاز آمونیاک یا آب به منظور تولید سرما استفاده می شد.
بعد ها در دهه های نخستین قرن بیستم پایه گاز های فریونی نیز به میان آمد. فریون گازی بود که عملکرد ایده آل در ساخت سیکل های تبریدی داشت. به علاوه که مشکلاتی همانند مسمومیت را هم برای افراد ایجاد نمی کرد. ورود گاز فریون به صنایع تبریدی باعث شد تا این صنعت گسترده تر شده و نخستین یخچال های صنعتی و خانگی نیز به این شکل تولید شوند. اما در سال ۱۹۸۵ در قراردادی که به نام قرار داد وین طرح شد، اعلام گردید که به خاطر مشکلات زیست محیطی لازم است کشور های سازنده سیکل های تبریدی استفاده از گاز های فریونی را محدود کنند. همین عامل سبب شد تا شرکت های تولید کننده به سراغ دیگر گاز های مبرد بروند و گاز های مبرد متفاوتی را با فرمول های شیمیایی مختلف تولید کنند.
سیستم های ذخیره سازی سرد
برای درک بهتر تامین کنترل رطوبت مناسب در سردخانه صنعتی، می توانیم ان ها را به دو دسته تقسیم بندی کنیم:
· سردخانه های صنعتی فعال
· سردخانه های صنعتی غیر فعال
سردخانه های صنعتی فعال، انبار های یخچالی هستند که برای کاربرد های ذخیره سازی پویا مورد نیاز هستند.
سردخانه های صنعتی غیر فعال برای نگهداری کالا های فاسد شدنی برای دوره میان مدت و بلند مدت ساخته می شوند و معمولا برای ذخیره میوه ها و سبزیجات تازه استفاده می شود.
روند عملکرد سردخانه صنعتی
مبرد جذب شده و در کمپرسور فشرده می شود تا به کندانسور منتقل شود و پس از قرار گرفتن در کندانسور، توسط فرایند میعان به مایع تبدیل می شود. مبرد در حالت مایع اشباع شده وارد شیر انبساط می شود. به این ترتیب بخار و مایع وارد اواپراتور می شود. سپس در اواپراتور، مخلوط دارای دما و فشار ثابتی است. علاوه بر این، در مورد نحوه عملکرد یک سردخانه صنعتی باید توجه داشت که با تغییر دما از حد تعیین شده، چرخه مجدداً شروع می شود.
انتخاب سیستم انجماد مناسب
بسیاری از محصولات غذایی به سرعت و انواع انجماد حساس هستند از آن جهت که صورت انجماد آب زدایی، کیفیت، ارزش غذایی و خواص حسی محصول اثر گذار است. بنابراین انواع انجماد و انتخاب سیستم می تواند پیامد های اساسی اقتصادی داشته باشد. موارد زیر باید در انتخاب سیستم و روش انجماد برای یک محصول خاص مد نظر گرفته شوند:
· نیاز های خاص بهره برداری
· ظرفیت
· زمان های انجماد
· سنجش کیفیت
· محصول
· ظاهر محصول
· هزینه اولیه
· هزینه راهبری
· اتوماسیون
· فضای موجود و فرایند های بالا دستی و پایین دستی
برای اطمینان از عملکرد صحیح یک سردخانه صنعتی چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
با توجه به نحوه عملکرد سردخانه صنعتی، داشتن سیستم های کنترل کننده فشار، رطوبت و دما بسیار مهم است. همچنین باید فضای کافی بین عناصر باقی بماند، زیرا زمانی که محصولات بسیار نزدیک به یک دیگر باشند، هوایی که بین آن ها گردش می کند نمی تواند به درستی کار کند. به همین ترتیب، ضروری است که این محفظه به گونه ای تنظیم شود که بتوان از یخ زدگی محصولات جلوگیری کرد.
درب سردخانه صنعتی یکی دیگر از عناصری است که می تواند عملکرد مناسب سردخانه صنعتی را ایجاد کند. توصیه می شود که این درب دارای آب بندی هرمتیک و همچنین مقاوم و همدما باشد، به این معنی که می تواند دمای سردخانه صنعتی را ثابت نگه دارد.
وجود یک مانع ضد بخار به جلوگیری از ایجاد تراکم آب که باعث خراب شدن عایق و همچنین از دست دادن هدایت حرارتی می شود کمک می کند. از طرفی با توجه به نحوه کار سردخانه صنعتی باید دارای عایق یا پانل باشد، زیرا از این طریق می توان سیستم عایق حرارتی داشت.
همچنین توصیه می شود که فرآیند های پاک سازی و ضد عفونی در سردخانه صنعتی به صورت جامع و دوره ای انجام شود و همچنین از اختلاط انواع مختلف محصولات همانند ماهی، سبزیجات، گوشت، میوه ها، لبنیات، گل و گیاه و ... اجتناب شود.
دمای مناسب سردخانه صنعتی
دمای سردخانه صنعتی با توجه به نوع محصولاتی که در آن ذخیره می شود، متفاوت باشد. از طریق این سیستم کنترل دمایی می توان از فاسد شدن یا از بین رفتن طعم و کیفیت محصولات جلوگیری کرد. در صورتی که کنترلر یا دماسنج از کار بیفتد، آسیب بسیار قابل توجهی می تواند ایجاد شود، چرا که یک قطعه اساسی در این تجهیزات تبریدی می باشد.
نکات مهم در نگهداری از سردخانه صنعتی
به طور کلی در هر سردخانه صنعتی یک سری از مشکلات قابل پیش بینی است که با نگهداری مناسب می توان از بروز آن ها جلوگیری نمود. برای این کار نظافت، کالبیراسیون، روانکاری و تعویض جزئی قطعات از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
مسئولان نگهداری از سردخانه صنعتی باید به صورت روزانه دمای محفظه سرد، گیج های کنترلی فشار و روغن کمپرسور را مورد بررسی قرار دهند. علاوه بر این بهتر است شستشو و نظافت سطوح اواپراتور و کندانسور، روانکاری و آچارکشی، بررسی دمنده ها، شیر ها، کنترلر ها و تاسیسات الکتریکی به صورت ماهانه انجام شود. همچنین باید توجه داشت که شستشو مبدل ها و کالبیراسیون کنترلر ها حتما به صورت سالیانه انجام می شود.
مشکلات متداول سردخانه صنعتی
در بحث نگهداری و تعمیر سردخانه صنعتی مشکلات متداولی وجود دارد، که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
در بعضی مواقع ممکن است لوله برگشت کمپرسور سردخانه یخ بزند که باید اکسپنشن ولو، گاز و ظرفیت اواپراتور نسبت به محیط را بررسی کنید.
(اکسپنشن سردخانه چیست؟ اکسپنشن یا شیر انبساط در سردخانه صنعتی وظیفه تبدیل و پاشیدن مایع مبرد و تبدیل آن به گاز را بر عهده دارد. در مدل های اتومات و شیر انبساط حرارتی و ترموستاتیکی تولید می شود.)
یکی از مشکلات مطرح شده در نگهداری از سردخانه های صنعتی، یخ زدن کف سردخانه است که خسارات جانی بسیاری به دنبال دارد.
به همین منظور کف سازی سردخانه باید کاملا مناسب باشد که می توان از کف پوش های استخر استفاده کرد.
لازم به ذکر است که هر سردخانه صنعتی ظرفیتی دارد و نباید بیش از مقدار تعریف شده محصولات درون آن قرار داد.
برای این که سردخانه صنعتی به صورت اتومات و مرتب کار کند، حتماً ترموستات و سیم کشی آن را چک کنید.
یکی از نکات مهم در سرویس سردخانه های صنعتی، شارژ گاز و تعویض روغن است که باید توسط یک متخصص انجام شود.
یخ زدن اواپراتور یا رادیاتور یکی از مشکلات مهم در بحث نگهداری و تعمیر سردخانه صنعتی می باشد و به این معنی است که اواپردتور سردخانه نتوانسته دیفراست یا برفک زدایی کند.
در سردخانه های صنعتی زیر صفر ممکن است محصولات یخ نزند. برای رفع مشکل به وجود آمده باید ترموستات را چک کنید و بررسی کنید که کمپرسور روشن است یا نه، علاوه بر این باید ببینیم که رادیاتور یخ نزده باشد.
از دیگر رایج ترین مشکلات سردخانه صنعتی بوی نامطبوع به دلیل وجود گاز اتیلن و دی اکسید کربنی است که از مواد غذایی در حال فاسد شدن ساطع می شود. اگر مقدار این گاز ها افزایش پیدا کند، این بوی نامطبوع کاملا محسوس خواهد شد. این مشکل به خصوص در مورد سردخانه های صنعتی که مواد غذایی و کشاورزی را نگهداری می کنند رایج است. راه کاری که برای این مشکل وجود دارد، استفاده از فن های قوی برای تهویه هوای درون سردخانه صنعتی و دوم خارج سازی سریع مواد غذایی فاسد شده می باشد.
هرگر از ابزار آلات و تجهیزات آسیب دیده یا معیوب استفاده نکنید. تاسیسات برقی در عملکرد کلی سیستم و ایمنی پرسنل نقش به سزایی دارد و به همین دلیل باید همواره پس از راه اندازی و بعد از هر گونه تغییرات و تعمیرات مورد بررسی قرار گیرد.
برچسب: ،
