سردخانه صنعتي و شرايط نگهداري از آن
سردخانه صنعتي
سردخانه هاي صنعتي يخچال هاي بزرگي هستند كه در آن مواد غذايي همانند ماهي، گوشت يا سبزيجات در آن ها نگهداري مي شود. سردخانه هاي صنعتي به حفظ خواص غذا همانند طعم، بو، بافت، رنگ و دما كمك مي كنند. علاوه بر اين، اين دسته از سيستم هاي تبريد در زمينه هاي ديگر همانند آزمايشگاه هاي تحقيقات علمي، حفاظت از گل و گياه و يا در صنعت داروسازي نيز استفاده مي شود.
بررسي تاريخچه سردخانه هاي صنعتي
از گذشته هاي خيلي دور انسان ها براي نگهداري از مواد غذايي به سراغ استفاده از سر ما مي رفتند. دفن كردن برخي از محصولات غذايي در دل خاك و يا انبار كردن اين محصولات در سردابه ها و استفاده از برف و قالب هاي يخ طبيعي از جمله مثال هايي هستند كه در اين رابطه مي توان طرح كرد. اما با پيشرفت تكنولوژي پاي صنعت به ساخت دستگاه هاي سرمايشي نيز كشيده شد. در اواخر قرن نوزدهم ميلادي نخستين دستگاه هاي تبريدي ساخته شدند. در اين سيستم هاي تبريدي از گاز آمونياك يا آب به منظور توليد سرما استفاده مي شد.
بعد ها در دهه هاي نخستين قرن بيستم پايه گاز هاي فريوني نيز به ميان آمد. فريون گازي بود كه عملكرد ايده آل در ساخت سيكل هاي تبريدي داشت. به علاوه كه مشكلاتي همانند مسموميت را هم براي افراد ايجاد نمي كرد. ورود گاز فريون به صنايع تبريدي باعث شد تا اين صنعت گسترده تر شده و نخستين يخچال هاي صنعتي و خانگي نيز به اين شكل توليد شوند. اما در سال ۱۹۸۵ در قراردادي كه به نام قرار داد وين طرح شد، اعلام گرديد كه به خاطر مشكلات زيست محيطي لازم است كشور هاي سازنده سيكل هاي تبريدي استفاده از گاز هاي فريوني را محدود كنند. همين عامل سبب شد تا شركت هاي توليد كننده به سراغ ديگر گاز هاي مبرد بروند و گاز هاي مبرد متفاوتي را با فرمول هاي شيميايي مختلف توليد كنند.
سيستم هاي ذخيره سازي سرد
براي درك بهتر تامين كنترل رطوبت مناسب در سردخانه صنعتي، مي توانيم ان ها را به دو دسته تقسيم بندي كنيم:
· سردخانه هاي صنعتي فعال
· سردخانه هاي صنعتي غير فعال
سردخانه هاي صنعتي فعال، انبار هاي يخچالي هستند كه براي كاربرد هاي ذخيره سازي پويا مورد نياز هستند.
سردخانه هاي صنعتي غير فعال براي نگهداري كالا هاي فاسد شدني براي دوره ميان مدت و بلند مدت ساخته مي شوند و معمولا براي ذخيره ميوه ها و سبزيجات تازه استفاده مي شود.
روند عملكرد سردخانه صنعتي
مبرد جذب شده و در كمپرسور فشرده مي شود تا به كندانسور منتقل شود و پس از قرار گرفتن در كندانسور، توسط فرايند ميعان به مايع تبديل مي شود. مبرد در حالت مايع اشباع شده وارد شير انبساط مي شود. به اين ترتيب بخار و مايع وارد اواپراتور مي شود. سپس در اواپراتور، مخلوط داراي دما و فشار ثابتي است. علاوه بر اين، در مورد نحوه عملكرد يك سردخانه صنعتي بايد توجه داشت كه با تغيير دما از حد تعيين شده، چرخه مجدداً شروع مي شود.
انتخاب سيستم انجماد مناسب
بسياري از محصولات غذايي به سرعت و انواع انجماد حساس هستند از آن جهت كه صورت انجماد آب زدايي، كيفيت، ارزش غذايي و خواص حسي محصول اثر گذار است. بنابراين انواع انجماد و انتخاب سيستم مي تواند پيامد هاي اساسي اقتصادي داشته باشد. موارد زير بايد در انتخاب سيستم و روش انجماد براي يك محصول خاص مد نظر گرفته شوند:
· نياز هاي خاص بهره برداري
· ظرفيت
· زمان هاي انجماد
· سنجش كيفيت
· محصول
· ظاهر محصول
· هزينه اوليه
· هزينه راهبري
· اتوماسيون
· فضاي موجود و فرايند هاي بالا دستي و پايين دستي
براي اطمينان از عملكرد صحيح يك سردخانه صنعتي چه مواردي را بايد در نظر گرفت؟
با توجه به نحوه عملكرد سردخانه صنعتي، داشتن سيستم هاي كنترل كننده فشار، رطوبت و دما بسيار مهم است. همچنين بايد فضاي كافي بين عناصر باقي بماند، زيرا زماني كه محصولات بسيار نزديك به يك ديگر باشند، هوايي كه بين آن ها گردش مي كند نمي تواند به درستي كار كند. به همين ترتيب، ضروري است كه اين محفظه به گونه اي تنظيم شود كه بتوان از يخ زدگي محصولات جلوگيري كرد.
درب سردخانه صنعتي يكي ديگر از عناصري است كه مي تواند عملكرد مناسب سردخانه صنعتي را ايجاد كند. توصيه مي شود كه اين درب داراي آب بندي هرمتيك و همچنين مقاوم و همدما باشد، به اين معني كه مي تواند دماي سردخانه صنعتي را ثابت نگه دارد.
وجود يك مانع ضد بخار به جلوگيري از ايجاد تراكم آب كه باعث خراب شدن عايق و همچنين از دست دادن هدايت حرارتي مي شود كمك مي كند. از طرفي با توجه به نحوه كار سردخانه صنعتي بايد داراي عايق يا پانل باشد، زيرا از اين طريق مي توان سيستم عايق حرارتي داشت.
همچنين توصيه مي شود كه فرآيند هاي پاك سازي و ضد عفوني در سردخانه صنعتي به صورت جامع و دوره اي انجام شود و همچنين از اختلاط انواع مختلف محصولات همانند ماهي، سبزيجات، گوشت، ميوه ها، لبنيات، گل و گياه و ... اجتناب شود.
دماي مناسب سردخانه صنعتي
دماي سردخانه صنعتي با توجه به نوع محصولاتي كه در آن ذخيره مي شود، متفاوت باشد. از طريق اين سيستم كنترل دمايي مي توان از فاسد شدن يا از بين رفتن طعم و كيفيت محصولات جلوگيري كرد. در صورتي كه كنترلر يا دماسنج از كار بيفتد، آسيب بسيار قابل توجهي مي تواند ايجاد شود، چرا كه يك قطعه اساسي در اين تجهيزات تبريدي مي باشد.
نكات مهم در نگهداري از سردخانه صنعتي
به طور كلي در هر سردخانه صنعتي يك سري از مشكلات قابل پيش بيني است كه با نگهداري مناسب مي توان از بروز آن ها جلوگيري نمود. براي اين كار نظافت، كالبيراسيون، روانكاري و تعويض جزئي قطعات از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد.
مسئولان نگهداري از سردخانه صنعتي بايد به صورت روزانه دماي محفظه سرد، گيج هاي كنترلي فشار و روغن كمپرسور را مورد بررسي قرار دهند. علاوه بر اين بهتر است شستشو و نظافت سطوح اواپراتور و كندانسور، روانكاري و آچاركشي، بررسي دمنده ها، شير ها، كنترلر ها و تاسيسات الكتريكي به صورت ماهانه انجام شود. همچنين بايد توجه داشت كه شستشو مبدل ها و كالبيراسيون كنترلر ها حتما به صورت ساليانه انجام مي شود.
مشكلات متداول سردخانه صنعتي
در بحث نگهداري و تعمير سردخانه صنعتي مشكلات متداولي وجود دارد، كه در ادامه به بررسي آن ها مي پردازيم.
در بعضي مواقع ممكن است لوله برگشت كمپرسور سردخانه يخ بزند كه بايد اكسپنشن ولو، گاز و ظرفيت اواپراتور نسبت به محيط را بررسي كنيد.
(اكسپنشن سردخانه چيست؟ اكسپنشن يا شير انبساط در سردخانه صنعتي وظيفه تبديل و پاشيدن مايع مبرد و تبديل آن به گاز را بر عهده دارد. در مدل هاي اتومات و شير انبساط حرارتي و ترموستاتيكي توليد مي شود.)
يكي از مشكلات مطرح شده در نگهداري از سردخانه هاي صنعتي، يخ زدن كف سردخانه است كه خسارات جاني بسياري به دنبال دارد.
به همين منظور كف سازي سردخانه بايد كاملا مناسب باشد كه مي توان از كف پوش هاي استخر استفاده كرد.
لازم به ذكر است كه هر سردخانه صنعتي ظرفيتي دارد و نبايد بيش از مقدار تعريف شده محصولات درون آن قرار داد.
براي اين كه سردخانه صنعتي به صورت اتومات و مرتب كار كند، حتماً ترموستات و سيم كشي آن را چك كنيد.
يكي از نكات مهم در سرويس سردخانه هاي صنعتي، شارژ گاز و تعويض روغن است كه بايد توسط يك متخصص انجام شود.
يخ زدن اواپراتور يا رادياتور يكي از مشكلات مهم در بحث نگهداري و تعمير سردخانه صنعتي مي باشد و به اين معني است كه اواپردتور سردخانه نتوانسته ديفراست يا برفك زدايي كند.
در سردخانه هاي صنعتي زير صفر ممكن است محصولات يخ نزند. براي رفع مشكل به وجود آمده بايد ترموستات را چك كنيد و بررسي كنيد كه كمپرسور روشن است يا نه، علاوه بر اين بايد ببينيم كه رادياتور يخ نزده باشد.
از ديگر رايج ترين مشكلات سردخانه صنعتي بوي نامطبوع به دليل وجود گاز اتيلن و دي اكسيد كربني است كه از مواد غذايي در حال فاسد شدن ساطع مي شود. اگر مقدار اين گاز ها افزايش پيدا كند، اين بوي نامطبوع كاملا محسوس خواهد شد. اين مشكل به خصوص در مورد سردخانه هاي صنعتي كه مواد غذايي و كشاورزي را نگهداري مي كنند رايج است. راه كاري كه براي اين مشكل وجود دارد، استفاده از فن هاي قوي براي تهويه هواي درون سردخانه صنعتي و دوم خارج سازي سريع مواد غذايي فاسد شده مي باشد.
هرگر از ابزار آلات و تجهيزات آسيب ديده يا معيوب استفاده نكنيد. تاسيسات برقي در عملكرد كلي سيستم و ايمني پرسنل نقش به سزايي دارد و به همين دليل بايد همواره پس از راه اندازي و بعد از هر گونه تغييرات و تعميرات مورد بررسي قرار گيرد.
برچسب: ،
ادامه مطلب